REH – zmiana rozporządzenia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu rehabilitacji leczniczej

Szanowni Państwo,

dnia 5 stycznia 2024 r. została podpisana przez Ministra Zdrowia zmiana rozporządzenia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu rehabilitacji leczniczej, która wprowadza istotne zmiany w zakresie kwalifikacji pacjentów oraz organizacji udzielania świadczeń.

Zmiany rozporządzenia została podyktowana koniecznością rozwiązania problemów w dostępie do świadczeń z zakresu rehabilitacji leczniczej do czego przyczyniła się m.in.  nadmierność wystawianych skierowań oraz brak kryteriów różnicujących potrzeby zdrowotne.

Wprowadzone zmiany stanowią:

  1. rozszerzenie wykazu skal i kwalifikacji medycznych służących do oceny stanu klinicznego lub funkcjonalnego świadczeniobiorcy;
  2. doprecyzowanie kryteriów kwalifikacji oraz warunków realizacji świadczeń;
  3. wprowadzenie mechanizmów efektywnościowych w organizacji systemu rehabilitacji głównie na rzecz pacjentów po ostrych incydentach chorobowych lub urazach;
  4. doprecyzowanie obszarów zabezpieczenia świadczeń realizowanych w poszczególnych warunkach;
  5. zniesienie wymaganych odrębnych elementów dla skierowań dla świadczeń w warunkach ambulatoryjnych oraz domowych;
  6. aktualizację wykazu podmiotów uprawnionych do wystawienia skierowań w poszczególnych zakresach świadczeń.
  7. opracowanie kryteriów wyłączenia z procesu leczenia:
  8. a)osiągnięcie celu terapeutycznego,
  9. b)w przypadku gdy na podstawie okresowej oceny funkcjonalnej pacjenta stwierdzono brak istotnej zmiany obrazu klinicznego, a w testach kontrolnych brak rokowania co do realizacji stawianych celów terapii, o czym jest informowany lekarz kierujący wraz z uzasadnieniem, na podstawie dokumentu Informacja do lekarza kierującego,
  10. c)stan kliniczny lub funkcjonalny kwalifikujący do innego świadczenia.

Oceny stanu klinicznego lub funkcjonowania świadczeniobiorców przed i po zakończeniu realizacji zabiegów.

Wprowadzenie obowiązku oceny stanu świadczeniobiorcy przed rozpoczęciem rehabilitacji oraz po jej zakończeniu. Proponowane zmiany, przeniosą na poziom rozporządzenia wszystkie skale i klasyfikacje stosowane obecnie przez Narodowy Fundusz Zdrowia do rozliczeń świadczeń w rehabilitacji leczniczej.

Ø  Ocenę stanu klinicznego  i opis stanu funkcjonowania w ramach porady lekarskiej przeprowadza lekarz z uwzględnieniem dostępnych skal medycznych oraz klasyfikacji medycznych, w tym Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia (ICF), zwanej dalej ,,klasyfikacją ICF”, w zakresie jednego lub więcej kodów głównego ograniczenia.

Ø  Kwalifikację do świadczeń gwarantowanych w zakresie realizacji wizyty fizjoterapeutycznej przeprowadza fizjoterapeuta posiadający tytuł magistra, o którym mowa w art. 4 ust. 4 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 25 września 2015 r. o zawodzie fizjoterapeuty na podstawie opisu stanu funkcjonowania świadczeniobiorcy, z uwzględnieniem klasyfikacji ICF, co najmniej w zakresie jednego lub więcej kodów głównego ograniczenia z prefiksem „d”, w terminie do 14 dni poprzedzających termin rozpoczęcia cyklu terapeutycznego.

Ø  Ocenę efektów zabiegów fizjoterapeutycznych przeprowadza fizjoterapeuta uprawniony do realizacji wizyty fizjoterapeutycznej na podstawie opisu stanu funkcjonowania świadczeniobiorcy, z uwzględnieniem klasyfikacji ICF w zakresie jednego lub więcej kodów głównego ograniczenia z prefiksem „d”, z pominięciem kwalifikatora „wykonanie” oraz „zdolność”. W przypadku braku stwierdzenia ograniczenia na poziomie aktywności i uczestniczenia wskazuje się kod „0” (zero) – „brak ograniczenia aktywności i uczestnictwa”.

 

Określono cel terapeutyczny jako – rezultat, który zamierza się osiągnąć, na poziomie możliwym w aktualnej sytuacji, ustalany indywidualnie dla świadczeniobiorcy przez personel uprawniony do udzielania poszczególnych świadczeń rehabilitacyjnych; cel terapeutyczny może być modyfikowany na każdym etapie usprawniania

Organizacja udzielania świadczeń z zakresu fizjoterapii ambulatoryjnej

Najważniejsze zmiany:

  1. czas trwania fizjoterapii na podstawie jednego skierowania wynosi do 20 dni zabiegowych w cyklu terapeutycznym,
  2. czas trwania fizjoterapii ambulatoryjnej dla jednego świadczeniobiorcy jest ustalany indywidualnie, wynosi jednak nie więcej niż 40 dni zabiegowych w roku kalendarzowym,
  3. w przypadku uzasadnionym względami medycznymi i koniecznością osiągnięcia celu terapeutycznego czas trwania fizjoterapii ambulatoryjnej, o którym mowa w pkt 2, może zostać przedłużony decyzją fizjoterapeuty uprawnionego do realizacji wizyty fizjoterapeutycznej na podstawie oceny stanu funkcjonalnego świadczeniobiorcy za pisemną zgodą dyrektora właściwego oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia, jednak nie więcej niż o 30 dodatkowych dni zabiegowych w roku kalendarzowym
  4. do liczby dni zabiegowych, o których mowa powyżej nie wlicza się usprawniania rozpoczętego nie później niż w terminie 30 dni od dnia zakończenia leczenia ostrej fazy choroby w ośrodku oddziale, albo poradni specjalistycznej
  5. w przypadku realizacji świadczeń, o których mowa powyżej, czas trwania fizjoterapii ambulatoryjnej dla jednego pacjenta wynosi dodatkowo:
  6. a)30 dni zabiegowych w ramach usprawniania po zakończeniu leczenia ostrej fazy choroby leczonej w warunkach stacjonarnych lub ambulatoryjnych w przypadku schorzeń neurologicznych,
  7. b)20 dni zabiegowych w ramach usprawniania po zakończeniu leczenia ostrej fazy choroby leczonej w warunkach stacjonarnych lub ambulatoryjnych w przypadku schorzeń ortopedycznych lub kardiologicznych, lub pulmonologicznych, lub internistycznych, lub pediatrycznych, lub onkologicznych;

Organizacja udzielania świadczeń z zakresu fizjoterapii domowej- uwzględnienie skali Barthel

Świadczenia fizjoterapii domowej są udzielane świadczeniobiorcy wymagającemu rehabilitacji leczniczej, który ze względu na brak możliwości samodzielnego poruszania się nie może dotrzeć do świadczeniodawcy udzielającego świadczeń w trybie ambulatoryjnym lub dziennym.

Świadczenia udzielane świadczeniobiorcy z zaburzeniami funkcji motorycznych spowodowanymi:

1)      ogniskowymi uszkodzeniami mózgu (stanami po zatorach mózgowych, udarach krwotocznych mózgu, urazach) – w okresie do 12 miesięcy od dnia powstania ogniskowego uszkodzenia mózgu, które spowodowały ograniczenie samodzielności świadczeniobiorcy odpowiadające według skali Barthel wynikowi 60 punktów lub mniej;

2)      ciężkimi uszkodzeniami centralnego i obwodowego układu nerwowego, które spowodowały ograniczenie samodzielności świadczeniobiorcy odpowiadające według skali Barthel wynikowi 50 punktów lub mniej;

3)      uszkodzeniami rdzenia kręgowego, które spowodowały ograniczenie samodzielności świadczeniobiorcy odpowiadające według skali Barthel wynikowi 60 punktów lub mniej – w okresie do 24 miesięcy od dnia powstania uszkodzenia rdzenia kręgowego;

4)      chorobami przewlekle postępującymi, w szczególności: miopatiami, chorobą Parkinsona, zapaleniem wielomięśniowym, rdzeniowym zanikiem mięśni, guzami mózgu, procesami demielinizacyjnymi, kolagenozami, przewlekłymi zespołami pozapiramidowymi, reumatoidalnym zapaleniem stawów, które spowodowały ograniczenie samodzielności świadczeniobiorcy odpowiadające według skali Barthel wynikowi 60 punktów lub mniej;

5)      chorobami zwyrodnieniowymi stawów biodrowych lub kolanowych, które spowodowały ograniczenie samodzielności świadczeniobiorcy odpowiadające według skali Barthel wynikowi 60 punktów lub mniej;

6)      po zabiegach endoprotezoplastyki stawu, które spowodowały ograniczenie samodzielności świadczeniobiorcy odpowiadające według skali Barthel wynikowi 60 punktów lub mniej – w okresie do 6 miesięcy od dnia wykonania operacji;

7)      złamaniami lub obrażeniami, które spowodowały ograniczenie samodzielności świadczeniobiorcy odpowiadające według skali Barthel wynikowi 60 punktów lub mniej – w okresie do 6 miesięcy od dnia złamania lub obrażenia;

8)      amputacjami kończyn dolnych, które spowodowały ograniczenie samodzielności świadczeniobiorcy odpowiadające według skali Barthel wynikowi 60 punktów lub mniej – w okresie do 12 miesięcy od dnia złamania lub obrażenia, lub amputacji;

9)      stanem wegetatywnym lub apalicznym.

Jeżeli w ocenie efektów zabiegów fizjoterapeutycznych świadczeniobiorca otrzymał więcej punktów w skali Barthel niż określono powyżej dla poszczególnych zaburzeń funkcji motorycznych, świadczenia mogą być realizowane do końca kolejnego miesiąca kalendarzowego

Kwalifikację do świadczeń domowych przeprowadza lekarz lub uprawniony fizjoterapeuta w okresie nie dłuższym niż 14 dni przed rozpoczęciem terapii z uwzględnieniem klasyfikacji ICF co najmniej w zakresie jednego lub więcej kodów głównego ograniczenia z prefiksem „d”, oraz kryteriów kwalifikacyjnych do świadczeń domowych.

Ocenę efektów zabiegów fizjoterapeutycznych przeprowadza lekarz lub uprawniony fizjoterapeuta:

1)     w przypadku świadczeniobiorcy po ogniskowym uszkodzeniu mózgu (stan po zatorze mózgowym, udarze krwotocznym mózgu, urazie) lub amputacjach kończyn dolnych, co najmniej po każdych 40 dniach zabiegowych oraz w ostatnim dniu zabiegowym,

2)     w pozostałych przypadkach, co najmniej po każdych 20 dniach zabiegowych oraz w ostatnim dniu zabiegowym

– na podstawie opisu stanu funkcjonowania świadczeniobiorcy, z uwzględnieniem klasyfikacji ICF w zakresie jednego lub więcej kodów głównego ograniczenia z prefiksem „d”, z pominięciem kwalifikatora „wykonanie” oraz „zdolność”, przy czym w przypadku braku stwierdzenia ograniczenia na poziomie aktywności i uczestniczenia wskazuje się kod „0” (zero) – „brak ograniczenia aktywności i uczestnictwa”.

Uwaga!

Zdefiniowano miejsce pobytu pacjenta –  miejsce zamieszkania świadczeniobiorcy określane zgodnie z właściwością miejscową oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia, z którym podmiot wykonujący działalność leczniczą zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie rehabilitacja lecznicza realizowanych w warunkach domowych.

Sprzęt medyczny

W zakresie wyposażenia wymaganego do realizacji świadczeń zdjęto ze świadczeniodawcy obowiązek  posiadania ilości sprzętu względem ilości zatrudnionych fizjoterapeutów.

Organizacja udzielania świadczeń w trybie dziennym

Kwalifikację świadczeniobiorcy do świadczeń przeprowadza lekarz lub fizjoterapeuta na podstawie oceny stanu klinicznego i opis stanu funkcjonowania świadczeniobiorcy, z uwzględnieniem dostępnych skal medycznych oraz klasyfikacji medycznych, w tym klasyfikacji ICF w zakresie jednego lub więcej kodów głównego ograniczenia.

Do personelu, który może udzielać świadczeń z zakresu rehabilitacji osób z dysfunkcją wzroku dopisano osoby, które ukończyły studia z zakresu pedagogiki specjalnej w specjalności tyflopedagogika lub edukacja i osób z niepełnosprawnością wzrokową.

Organizacja udzielania świadczeń w trybie stacjonarnym

Kwalifikację świadczeniobiorcy do świadczeń przeprowadza lekarz na podstawie oceny stanu klinicznego z uwzględnieniem skal medycznych, o których mowa w ust. 3 lub 4, i opisu stanu funkcjonowania świadczeniobiorcy, z uwzględnieniem klasyfikacji ICF w zakresie jednego lub więcej kodów głównego ograniczenia z prefiksem „d”.”,

Opis organizacji procesu oceny  stanu klinicznego i opis stanu funkcjonowania świadczeniobiorcy, który ukończył 18. rok życia, szczegółowo został opisany w § 1 pkt 6 przedmiotowego rozporządzenia.

Dodatkowo:

  1. w zawiązku z przedmiotowymi zmianami wprowadzono procedurę medyczną 89.0021 Konsultacja fizjoterapeutyczna,
  2. zabiegi w kriokomorze – określono łączną liczbę zabiegów, która nie może przekroczyć 40 w ciągu roku,
  3. poszerzono warunki przyjęcia dla rehabilitacji neurologicznej zaburzeń funkcji mózgu – kategoria I oraz kategoria II, przez umożliwienie przyjęcia świadczeniobiorcy bezpośrednio po wypisie lub w ciągu 14 dni od wypisu z oddziału lub zakładu realizującego program leczenia dzieci ze śpiączką lub leczenie dorosłych chorych ze śpiączką.

Z uwagi na liczne zmiany w zakresie organizacji udzielania świadczeń w poszczególnych zakresach zachęcamy do szczegółowej analizy załączników stanowiących warunki realizacji świadczeń.

 

Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 lutego 2024 r.

Z wyjątkiem świadczeniodawców realizujących świadczenia gwarantowane, o których mowa w § 4 pkt 4 lit. b i c  (świadczenia stacjonarne neurologiczne i pulmonologiczne) rozporządzenia zmienianego w § 1, dostosują stanowisko intensywnego nadzoru medycznego do wymagań określonych w lp. 4 lit. b ust. 2 pkt 2 i lit. c ust. 2 pkt 10 załącznika nr 1 do rozporządzenia zmienianego w § 1, w brzmieniu nadanym niniejszym rozporządzeniem, w terminie do dnia 1 lipca 2024 r.